onze up-to-date pagina
Op Basisschool de Bron in Delft zijn ze fanatiek bezig met het toepassen van bewegend leren op school! Gymleerkracht Nick vertelde ons dat alle klassen naast de reguliere gymlessen aan het experimenteren zijn met bewegend leren, waaronder lessen Fit&Vaardig, dagelijkse SmartBreaks in de klas en een beweegcircuit in de speelzaal. Het AD kwam langs en maakte een leuk filmpje van een les bewegend leren.
Bekijk het hier:
Op dinsdag 10 oktober organiseren wij het 2e kenniscafé Bewegen & Leren. Ditmaal op het Stanislascollege in Rijswijk! Lees hier de uitnodiging en meld je aan! Uitnodiging kenniscafe
Op de website van NEMO Kennislink verscheen recent een leuk artikel over bewegen&leren en het onderzoeksproject SMART MOVES!. Onderzoeker Amika Singh legt uit hoe dit zit en wat we vanuit onderzoek weten over de effecten van bewegen op leerprestaties. Klik op onderstaande link om het artikel te lezen.
Recent verscheen op de website allesoversport van het Kenniscentrum Sport een interessant artikel over de Koningsspelen. Op deze speciale sportdag bewegen leerlingen volop! In het artikel komen gemeenten, sportverenigingen, scholen en experts aan het woord over het belang van bewegen en deelname aan de Koningsspelen. Onze SMART MOVES! onderzoeker Amika Singh vertelt waarom bewegen – zowel tijdens lessen lichamelijke opvoeding, als daarbuiten – zo belangrijk is!
Klik hier om het artikel te lezen.
Het multidisciplinaire SMART MOVES! consortium onderzoekt of bewegen in de klas cognitie en leerprestaties bij schoolkinderen kan verbeteren met als doel het ontwikkelen van een haalbaar en effectief beweegprogramma.
Na bijna 3 jaar onderzoek zijn dit de belangrijkste conclusies uit het onderzoek:
Belangrijk om te benoemen is dat de effecten die zijn gevonden klein zijn. Daarbij is het nog onduidelijk wat de directe effecten van bewegen zijn op schoolprestaties van kinderen.
Meer weten? Download hier de factsheet of neem contact op met Amika Singh (a.singh@vumc.nl) of Dorine Collard (d.collard@mulierinstituut.nl).
Beweegbreaks in de klas om de concentratie van leerlingen te verbeteren? Bent u ook benieuwd hoe dat in de praktijk gaat?
Afgelopen najaar hebben 7 scholen meegedaan met een onderzoek van SMART MOVES!, waarin dagelijks een Just-Dance beweegbreak werd uitgevoerd in de klas. Vanaf het voorjaar van 2017 bieden wij groepen 7 en 8 weer de mogelijkheid om dit Just-Dance programma te volgen en mee te werken aan ons onderzoek! We willen graag onderzoeken hoe het uitvoeren van beweegbreaks in de klas verloopt. Hierbij zijn de ervaringen van leerkrachten en leerlingen essentieel! We zijn erg benieuwd wat leraren en leerlingen vinden van dagelijks een beweegbreak: hoe ervaren ze dit, hoe verloopt zoiets in de klas en werkt het voor alle leerlingen? Met deze informatie proberen we zicht te krijgen op factoren die belangrijk zijn wanneer je in de klas gaat bewegen.
Leerkrachten uit groepen 7 en 8 krijgen hiervoor een kant- en klaar beweegprogramma aangeboden wat zij dagelijks inzetten in de klas. Na een aantal weken zullen er vragenlijsten en/of interviews worden afgenomen om de ervaringen te delen. Voor de informatiebrief met meer details over de inhoud van het onderzoek kunt u mailen naar:
Vera van den Berg: v.vandenberg@vumc.nl
Niet meer stilzitten, maar actief aan de slag met de rekentafels terwijl je tegelijkertijd leert jongleren? Bent u ook benieuwd of dit de rekenvaardigheden en mate van automatiseren van leerlingen kan verbeteren?
In SMART MOVES! doen wetenschappers van het VUmc in Amsterdam in samenwerking met de CALO op Windesheim Zwolle onderzoek naar het effect van een nieuw lesprogramma. In 5 weken leren kinderen uit groep 7 middels een aantal korte instructievideo’s jongleren, terwijl ze tegelijkertijd de tafels oefenen. Er wordt gekeken wat het effect is op de rekenvaardigheid en de mate van automatiseren.
Wilt u als school of leerkracht ook actief aan de slag met rekenen? We hebben nog plek voor een aantal enthousiaste scholen die tussen eind februari en eind april 2017 met ons samen willen werken in dit onderzoek.
Mocht u interesse hebben en meer informatie willen, kunt u vrijblijvend contact opnemen via a.singh@vumc.nl.
Het Stanislascollege in Rijswijk is nu ongeveer een half jaar bezig met een nieuwe profilering namelijk: ‘bewegen en leren’. Er wordt sinds begin van het schooljaar meer bewogen op school. Alle VMBO leerlingen uit de brugklas starten dagelijks hun schooldag met een uur sport. Daarnaast wordt er halverwege de dag ook tijdens de reguliere lessen bewogen. De profilering op onze school heeft als doel de fysieke, sociale maar vooral cognitieve vaardigheden van onze VMBO leerlingen te verbeteren. In dit stukje vertellen wij, docenten LO van het Stanislascollege, u hoe dit tot nu toe verloopt!
De profilering ‘bewegen en leren’ is tot stand gekomen doordat we bij ons op school merkten dat de fysieke, sociale en cognitieve vaardigheden bij de leerlingen van onze doelgroep steeds verder achteruit gingen. De achteruitgang is een maatschappelijk probleem en dit probleem willen we als school graag aanpakken. Ook wilden wij een betere concurrentiepositie ten opzichte van andere scholen bij ons in de buurt om zo meer leerlingen op onze school te krijgen.
Gekeken naar de eigenschappen van VMBO leerlingen zijn we tot een concept gekomen waarin we rekening houden met de specifieke eigenschappen die VMBO leerlingen bezitten. We zoeken voornamelijk naar de juiste verhouding tussen stilzitten en bewegen. Wat onze profilering uniek maakt is dat wij met onze leerlingen elke dag sporten, elke dag een les bewegend leren geven en aan het eind van de dag afsluiten met maatwerk. De VMBO leerlingen (met hun specifieke problematiek) die wij op onze school lesgeven zijn geen uitblinkers op de basisschool geweest. Wij willen deze leerlingen bij ons op school weer plezier laten beleven in het leren.
Sport is een ideaal middel om sociale vaardigheden aan te leren bij leerlingen, zoals samenwerken, je grenzen verleggen, jezelf doelen stellen, omgaan met teleurstellingen en het beleven van succeservaringen. Sport is ook een ideaal middel om te werken aan fysieke eigenschappen van leerlingen, waardoor deze leerlingen beter in hun vel komen te zitten. Uit verschillende studies is ook gebleken dat sport kan bijdragen aan het verbeteren van de cognitieve vaardigheden van leerlingen.
Op het Stanislascollege sporten alle 150 leerlingen uit de brugklas elke dag het eerste uur (60 minuten). Wij bieden onze leerlingen een zo gevarieerd mogelijk sportprogramma aan. Elke leerling kan zichzelf op het Stanislascollege goed ontwikkelen op het gebied van sport, namelijk: zwemmen, mountainbiken, hardlopen, spinning, fitness, zelfverdediging, dans, en natuurlijk alle traditionele gymlessen. We werken dus ook veel samen met sportorganisaties in de buurt.
Op het Stanislascollege sporten leerlingen niet in hun eigen klas maar in een speciale sport niveaugroep. Aan het begin van het jaar hebben we in samenwerking met SMART MOVES! alle leerlingen onderworpen aan een aantal fysieke testen, waarmee we kracht, snelheid, uithoudingsvermogen en behendigheid hebben getest. Op basis hiervan zijn de sportgroepen samengesteld. Zo sporten leerlingen altijd in een groep met leerlingen die over gelijkwaardige fysieke vaardigheden beschikken.
Onze leerlingen worden gedurende het schooljaar gevolgd en getest door SMART MOVES! om te kijken of er daadwerkelijk fysieke en cognitieve verbeteringen optreden. In het najaar van 2016 hebben de leerlingen beweegmeters gedragen en werd er ook getest met behulp van hartslagmeters. Dit vinden de leerlingen spannend maar geeft ook extra motivatie om zich volledig in te zetten. Leerlingen zijn zich bewust van hun eigen fysieke eigenschappen en dit maakt het makkelijk zichzelf te verbeteren.
We zijn natuurlijk een gewone middelbare school waarbij alle andere vakken ook gegeven worden. Na het eerste uur sport in de ochtend volgend twee belangrijke avo vakken zoals Rekenen en Nederlands. Verschillende studies hebben aangetoond dat leerlingen na sport de volgende twee lessen optimaal kunnen presteren. Op het midden van de dag krijgen onze leerlingen een les bewegend leren waarin belangrijke aspecten van de lessen in de ochtend nog eens extra worden herhaald. Deze lessen zijn er op gericht om op een actieve manier de lesstof aan te leren. Dus niet continu stilzitten waar VMBO leerlingen vaak niet goed in zijn.
Aan het eind van de dag hebben leerlingen van het Stanislascollege maatwerk. Dit een les waarin leerlingen in speciale groepen zijn ingedeeld om achterstanden die ze op de basisschool hebben opgelopen weg te werken. Deze groepen zijn zo ingedeeld dat leerlingen bij elkaar zitten met dezelfde achterstand, bijvoorbeeld op het gebied van rekenen, begrijpend lezen en of motorische achterstanden.
We zijn deze profilering aan het begin van dit schooljaar begonnen en hebben in samenwerking met SMART MOVES! de leerlingen kunnen testen op fysieke eigenschappen. We merken in de praktijk al zeer positieve resultaten. Bij meer dan 85% van onze leerlingen ervaren we dat de fysieke eigenschappen al sterk verbeterd zijn.
Wij verwachten dat de cognitieve vaardigheden van onze leerlingen ook zullen verbeteren. Hard bewijs hebben we op dit moment nog niet omdat deze testen pas aan het eind van het schooljaar kunnen worden afgenomen.
Misschien wel de mooiste bijkomstigheid van onze profilering is dat de sfeer op school voelbaar is verbeterd. Leerlingen accepteren meer van elkaar en zijn zichtbaar socialer geworden. Dit is mede te danken aan het samen met elkaar sporten.
Het doel van het Stanislascollege is om de profilering nog verder te ontwikkelen en te verbeteren. In samenwerking met SMART MOVES! zullen we onze leerlingen monitoren en testen en kijken we of dit ook daadwerkelijk effect heeft op de leerresultaten.
Voor eventuele vragen en andere zaken kun je kijken en reageren op www.bewegen-en-leren.nl
Beweging heeft een positieve invloed op de gezondheid en het welzijn van kinderen en volwassenen. Kinderen die bewegen hebben minder kans op overgewicht, het ontwikkelen van chronische ziektes zoals diabetes en zijn blijer. Naast deze bekende positieve invloeden op de gezondheid, zijn er aanwijzingen dat kinderen die bewegen het beter op school doen dan kinderen die op de bank hangen. Het is jullie vast niet ontgaan dat er de laatste tijd in de media regelmatig aandacht is voor bewegen en leerprestaties. In dit stukje geven we jullie inzicht in hoe dit werkt en we sluiten af met de uitkomsten van het laatste SMART MOVES! onderzoek.
Een stukje achtergrond
Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de hersenen. Mensen die regelmatig bewegen hebben meer grijze en witte stof in de hersenen in vergelijking met mensen die weinig bewegen. Grijze stof is verantwoordelijk voor het verwerken van informatie. Witte stof is belangrijk voor de informatieoverdracht. In andere woorden: witte stof zorgt ervoor dat de boodschap van de ene kant naar de andere kant van de hersenen wordt overgebracht. Voor optimaal leren moet de informatie goed verwerkt worden en efficiënt overgedragen worden naar verschillende hersendelen. Een hersendeel dat belangrijk is voor leerprestaties is de prefrontale cortex. Dit gebied bevindt zich aan de voorkant van je hoofd en blijft zich ontwikkelen tot op latere leeftijd. Het is verantwoordelijk voor aandacht en concentratievermogen en zorgt voor het remmen van impulsen. Deze processen zijn belangrijk om te leren, want je wordt dan niet zo snel afgeleid. Door regelmatig te bewegen, in combinatie met een stimulerende omgeving waarin je opgroeit, kunnen de hersenen positief worden beïnvloed. Dit kan zich vervolgens uiten in betere leerprestaties.
Om grijze en witte stof te beïnvloeden moeten kinderen over een langere periode regelmatig bewegen. Je kunt dan denken aan dagelijks 30 tot 60 minuten matig intensief bewegen of sporten. Daarnaast kan bewegen ook direct een positief effect hebben op cognitieve prestaties en schoolprestaties van kinderen. Recent onderzoek heeft laten zien dat bewegen het werkgeheugen, de informatieverwerking, aandacht en concentratie en dus de leerefficiëntie in de klas kan verbeteren. Het lijkt erop dat deze effecten veroorzaakt worden door een verhoogde bloedstroom in het lichaam en het vrijkomen van stofjes die belangrijk zijn voor het functioneren van bepaalde hersendelen.
Onderzoek
Vanuit de literatuur is het nog onduidelijk welk karakteristieken van bewegen (zoals type, duur, frequentie enzovoort) de cognitieve prestaties het beste kan verbeteren. Om deze vragen enigszins te kunnen beantwoorden, voeren we vanuit het SMART MOVES! project verschillende onderzoeken uit. Hiermee proberen we meer puzzelstukjes te verzamelen over het effect van bewegen op leerprestaties. In de opzet en uitvoering van onze onderzoeken houden we zoveel mogelijk rekening met de schoolpraktijk. We weten bijvoorbeeld dat elke dag een uur extra gym toevoegen heel moeilijk is. Echter, het inzetten van korte beweegmomenten tussen de vakken door lijkt wel haalbaar te zijn. Maar hoe lang moet het beweegmoment zijn om cognitieve prestaties bij kinderen te kunnen verbeteren? Is 10 minuten bewegen genoeg, of moeten we wat langer actief zijn om positieve effecten te behalen?
Om dit uit te zoeken hebben we in een van onze onderzoeken gekeken naar het directe effect van 10, 20 of 30 minuten matig intensief bewegen op selectieve aandacht en werkgeheugen bij kinderen. Er zijn verschillende vormen waarop bewegen op school ingezet kan worden, wij focussen ons hierbij op matig-intensieve beweging omdat dit soort beweging ook goed is gebleken voor de fysieke en mentale gezondheid van de kinderen. In dit onderzoek hebben we samengewerkt met leerkrachten en leerlingen van verschillende scholen. We zijn de Jenaplan (Utrecht), het Oosterlichtcollege (Vianen), de Titus Brandsmaschool (Delft) en de Bron (Delft) erg dankbaar voor hun inzet en samenwerking! Zonder hun medewerking zou dit onderzoek niet mogelijk zijn geweest.
Resultaten
De resultaten laten zien dat leerlingen iets minder snel afgeleid waren van hun taak nadat ze 10, 20 of 30 minuten bewogen hadden ten opzichte van het maken van opdrachten. Het maakte niet uit of je 10, 20 of 30 min bewoog. Het effect van eenmalig bewegen was redelijk klein. Dit is natuurlijk wel te verwachten als je slechts eenmalig voor een korte duur beweegt. Het is daarom belangrijk om verder uit te zoeken wat het effect is op langere termijn. Daarom gaat SMART MOVES! in het najaar van 2016 verder onderzoek doen naar de langere termijn effecten van dagelijks 10 min bewegen in de klas op de cognitieve prestaties van leerlingen. We zijn benieuwd of de kleine effecten die we hebben gevonden zich gaan opstapelen als kinderen dagelijks meedoen aan een kort beweegmoment.
